ફાર્મસી શિક્ષણનો ભ્રષ્ટાચારનો ભુલભુલામણી: PCI પ્રમુખ મોન્ટુ પટેલના અમદાવાદ બંગલા પર CBIનો દરોડો
સીબીઆઈએ અમદાવાદમાં પીસીઆઈના ચેરમેન મોન્ટુ પટેલના બંગલા પર દરોડા પાડ્યા છે અને ફાર્મસી કોલેજોની માન્યતામાં મોટા પાયે ભ્રષ્ટાચારનો પર્દાફાશ કર્યો છે. જીપીએસસી સિસ્ટમમાં છેડછાડ, નકલી દસ્તાવેજો અને મહારાષ્ટ્રમાં ફેલાયેલા આ કૌભાંડે પીસીઆઈની વિશ્વસનીયતા પર મોટો પ્રશ્નાર્થ ચિહ્ન ઊભો કર્યો છે.
અમદાવાદ: ભારતની ફાર્મસી શિક્ષણ પ્રણાલીમાં થયેલા મોટા કૌભાંડના પડદા એક પછી એક ખુલી રહ્યા છે. સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઓફ ઇન્વેસ્ટિગેશન (CBI) એ અમદાવાદમાં ફાર્મસી કાઉન્સિલ ઓફ ઇન્ડિયા (PCI) ના પ્રમુખ મોન્ટુ પટેલના જુંડાલ બંગલા પર મોટા પાયે દરોડા પાડ્યા. આ કાર્યવાહી ફક્ત એક વ્યક્તિ સામે નથી, પરંતુ સમગ્ર ફાર્મસી શિક્ષણ પ્રણાલીની વિશ્વસનીયતા પર મોટો પ્રશ્ન ઉઠાવે છે. CBI દ્વારા આ દરોડા એ ગંભીર આરોપોની તપાસનો એક ભાગ છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ફાર્મસી કોલેજોને માન્યતા આપવાની પ્રક્રિયામાં મોટા પાયે ભ્રષ્ટાચાર થયો છે – ખાસ કરીને મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત જેવા રાજ્યોમાં. મોન્ટુ પટેલ પર દિલ્હીમાં તેમના કાર્યાલય અને નિવાસસ્થાનમાંથી પૈસાના બદલામાં કોલેજોને માન્યતા આપવાનો ધંધો ચલાવવાનો આરોપ છે.
“ફાર્મસી કોલેજોને માન્યતા પૈસા માટે આપવામાં આવી રહી હતી”
CBI ના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, “અમને નક્કર પુરાવા મળ્યા છે જે સ્પષ્ટ કરે છે કે કોલેજોને માન્યતા આપવાની પ્રક્રિયા એક બજાર બની ગઈ હતી, જ્યાં કિંમતના બદલામાં માન્યતા આપવામાં આવી રહી હતી.” સીબીઆઈના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, માન્યતા આપવા માટે નકલી ઇનવર્ડ નંબર, જૂની તારીખો સાથે મંજૂરીઓ અને GPSC સિસ્ટમ સાથે ચેડાં જેવી પદ્ધતિઓ અપનાવવામાં આવી હતી, જેથી સમગ્ર ગડબડને કાયદેસરતાનો ઢોંગ આપી શકાય.
GPSC સિસ્ટમમાં છેડછાડ, નકલી દસ્તાવેજોનું જાળું
સીબીઆઈ તપાસમાં એ પણ ખુલાસો થયો છે કે મોન્ટુ પટેલ અને તેના સહયોગીઓને ગુજરાત પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (GPSC) ની ડિજિટલ સિસ્ટમ સાથે છેડછાડ કરીને PCI માં ઉચ્ચ હોદ્દા પર મૂકવામાં આવ્યા હતા. નકલી ફાઇલો, જૂની તારીખોની મંજૂરીઓ અને આંતરિક સેટિંગના આધારે, PCI ની અંદર એક ‘ભ્રષ્ટ નેટવર્ક’ બનાવવામાં આવ્યું હતું, જે વર્ષો સુધી ફાર્મસી શિક્ષણના નામે લૂંટ ચલાવતું રહ્યું.
મહારાષ્ટ્રની કોલેજો પણ તપાસ હેઠળ છે
સીબીઆઈ તપાસ હવે ગુજરાતની સરહદો પાર કરીને મહારાષ્ટ્ર સુધી પહોંચી ગઈ છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મહારાષ્ટ્રની ઘણી ફાર્મસી કોલેજોએ PCI પાસેથી ગેરકાયદેસર રીતે માન્યતા મેળવી છે. સીબીઆઈ અધિકારીએ કહ્યું, “હવે PCI ની માન્યતા પ્રક્રિયાની સમગ્ર સિસ્ટમની સમીક્ષા કરવામાં આવી રહી છે.” એટલે કે, આ મામલો ફક્ત થોડી કોલેજો પૂરતો મર્યાદિત નથી, પરંતુ સમગ્ર સિસ્ટમને હચમચાવી નાખે તેવી બાબત બની ગઈ છે. આ દરોડા પછી, ફાર્મસી કાઉન્સિલ ઓફ ઈન્ડિયાની વિશ્વસનીયતા પર એક મોટો પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ ઉભો થયો છે. શિક્ષણ નિષ્ણાતો અને સામાજિક કાર્યકરોએ માંગ કરી છે કે પીસીઆઈ માન્યતા પ્રક્રિયાને સંપૂર્ણપણે પારદર્શક અને ડિજિટલ બનાવવામાં આવે. એક વરિષ્ઠ શિક્ષણ વિશ્લેષકે કહ્યું, “આ ફક્ત એક વ્યક્તિનો મામલો નથી, પરંતુ સમગ્ર ફાર્મસી શિક્ષણ માળખાની વિશ્વસનીયતાનો પ્રશ્ન છે. દેશની આગામી પેઢીને નકલી પ્રમાણપત્રોની નહીં, પરંતુ વાસ્તવિક જ્ઞાનની જરૂર છે.” મોન્ટુ પટેલની ધરપકડ હવે ફક્ત સમયની વાત છે?
ભલે સીબીઆઈએ હજુ સુધી મોન્ટુ પટેલની ધરપકડ કરી નથી, દરોડા દરમિયાન મળેલા ડિજિટલ અને દસ્તાવેજી પુરાવા મોંઘા સાબિત થઈ શકે છે. હવે પ્રશ્ન એ થાય છે કે શું પટેલની ધરપકડ માત્ર એક ઔપચારિકતા છે, કે શું આ સમગ્ર ભ્રષ્ટાચાર વ્યવસ્થાના હજુ વધુ મોટા ચહેરાઓ જાહેર થવાના બાકી છે?
શું હવે શિક્ષણ વ્યવસ્થા બદલાશે?
ફાર્મસી શિક્ષણમાં ભ્રષ્ટાચારનું આ સ્તર ફક્ત પીસીઆઈ સુધી મર્યાદિત ન રહી શકે. આ એક ચેતવણી છે કે આપણે દેશની શિક્ષણ વ્યવસ્થાને સ્વચ્છ, ડિજિટલ અને જવાબદાર બનાવવી પડશે. હવે સરકાર અને તપાસ એજન્સીઓ માટે આ ચક્ર તોડવાનો સમય છે, જેથી વિદ્યાર્થીઓને ફક્ત જ્ઞાન મળે – લાંચથી ખરીદેલી ડિગ્રીઓ નહીં.
